“Ўзбекистон – 2030”стратегияси:эзгу мақсадлар ва янги марралар

      Машҳур француз ёзувчиси А.С.Экзюперининг таъкидлашича, режасиз мақсад бу шунчаки орзу холос. Кўзланган мақсадга зарур вазифалар ва ҳаракатларни белгиламай эришиб бўлмайди.

      Жаҳон тажрибасидан маълумки, ҳар бир ривожлангандавлатлар ва жамиятлар ўз тараққиёти учун муҳим бўлган соҳаларда аниқ мақсадга эришишга қаратилган стратегияларни ишлаб чиққан ва бу жараён давом этмоқда. Бунга “2020 йилда биз хоҳлаган Канада”, “Норвегия 2030”, “Япония 2050” ва бошқа кўплаб миллий стратегияларини мисол қилиш мумкин.

      Халқ иродасининг ифодаси бўлган Ўзбекистон Республикасининг янги таҳрирдаги Конституциясида, инсон, унинг ҳаёти, эркинлиги, шаъни ва қадр-қиммати олий қадрият ҳисобланадиган инсонпарвар демократик давлатни, очиқ ва адолатли жамиятни барпо этишэнг асосий мақсад этиб белгиланган.

      Шу мақсад йўлида мамлакатимиздакўплаб ижобий натижаларга эришилмоқда.Бунда муҳтарам Президентимиз Шавкат Миромонович Мирзиёевнинг ташаббуслари ва ҳаракатларининг ўрнибеқиёсдир.

      Юртбошимиз мамлакат ўтмиши, бугуни ва келажагига алоҳида эътибор қаратиб, тараққиётнинг ҳар босқичи учун зарур ислоҳотларни белгилаш ва амалга оширишга бевосита раҳбарлик қилмоқда.

      Президентнинг 2023 йил 11 сентябрдаги ПФ-158-сонли Фармони билан“Ўзбекистон 2030” стратегияси тасдиқланиши бу борада муҳим қадам бўлди.Стратегияда 2030 йилга қадар 5 та устувор йўналиш бўйича 100 та муҳим мақсадга эришишкўзланган бўлиб, қонун устуворлигини таъминлаш, халқ хизматидаги давлат бошқарувини ташкил этиш ҳам устувор йўналишлардан бири бўлиб ҳисобланади.

      Келгусида айнан қонун устуворлиги ва суд-ҳуқуқ соҳасида келгусида қандай натижалар кутилмоқда? Бунга Стратегияда батафсил жавоб берилган.Уларнинг айримларига бевосита тўхталиб ўтиш жоиз.

      Бугунги кунда йўл ҳаракати хавфсизлиги инсон ҳаётини асрашнинг муҳим кафолати эканлигини биламиз. Ҳозирда инсон ҳаёти ва соғлигига жиддий хавфсолаётган йўл-транспорт ҳодисалари сони оз эмас. Уларнинг кўпчилиги транспорт ва пиёдалар тўқнашуви билан боғлиқ. Шу боис келгусида аҳоли пунктларида икки ва ундан ортиқ полосали тартибга солинмаган пиёдалар ўтиш йўлакларини тугмали светофорлар билан тўлиқ жиҳозлаш режалаштирилмоқда. Натижада жиддий оқибатлар билан боғлиқ йўл-транспорт ҳодисалари сонини камида 50 фоизга камайтиришга эришилади.

      Стратегияга кўра, озодликдан маҳрум қилиш жазосини тайинлаш амалиётини 30 фоиздан 20 фоизга тушириш орқали судларнинг жиноят учун жазо тайинлашда янада инсонпарвар бўлиши таъминланади.

      Судлар ҳамда тергов органлари фаолиятида айрим процессуал ҳаракатларни масофадан туриб амалга ошириш имкониятлари камида 2 баробарга оширилади.

      Тадбиркорлик субъектларига нисбатан кўрилаётган жиноят ишларининг 100 фоизида ҳимоячи ёки жамоат ҳимоячиси иштироки таъминланади.

      Ягона электрон реестр яратиш орқали жиноят иши қўзғатилишидан тортиб иш юзасидан ҳукм чиқарилгунига қадар бўлган жараённи индивидуал рақам ва QR коди орқали кузатиб бориш имконияти жорий қилинади.

      Жиноят ишлари ва материалларнинг 100 фоиз электрон шаклдаги нусхаси юритилиши ва ушбу ишлар бўйича электрон ҳужжат алмашинуви йўлга қўйилади.

      Судга қадар босқичда низоларни ҳал қилиш самарадорлиги 50 фоизга оширилади ва бундай низолар юзасидан судларга келиб тушадиган ишлар сонини 50 фоизга камайтиришга, маъмурий ҳуқуқбузарликларга оид ишларни кўриб чиқиш натижалари устидан судларга юборилаётган шикоятларнинг 50 фоизини электрон шаклда келиб тушишига эришилади.

      Биламизки, судлар фаолияти нафақат жиноят ва ҳуқуқбузарлик учун жазолаш, балки фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини, қонун билан қўриқланадиган манфаатларини ҳимоя қилиш, уларнинг ижтимоий, иқтисодий, моддий эҳтиёжларини қондиришларида юзага келган ноқонуний тўсиқларни бартараф этишга қаратилган. Судлар томонидан фуқароларнинг ҳуқуқлари тикланиши баробарида, уларга етказилган иқтисодий ва бошқа моддий зарарлар қопланиши, пул маблағлари ундирилиши таъминланади.

      Бироқ ҳозирда суд ҳужжатларининг ижроси таъминланишда юзага келган муаммо ва камчиликларниҳам инкор этиб бўлмайди. Шу боис Стратегияда суд ва бошқа органларнинг ҳужжатлари ижросини таъминлаш бўйича ишлар тоифасининг камида 30 фоизини хусусий сектор ёрдамида ижро этишни йўлга қўйиш режалаштирилмоқда.ажбурий бўлган қарорлар қабул қилинади ва ижрога қаратилади. ди, икларини

      Кўриниб турибдики, 2030 йилга қадар қонун устуворлиги ва суд-ҳуқуқ соҳасида янада жиддий, ижобий ўзгаришлар кутилмоқда.

      Мазкур мақсад йўлида фуқароларни ўз ҳуқуқий билимларини янада оширишга, жамият ҳаётининг барча соҳаларида қонунийлик таъминланишида бевосита иштирок этишга ва қонунбузарликларга беэътибор бўлмасликка, шунингдек, Конституция ва қонунларга ҳурмат билан муносабатда бўлишга чорлаб қоламиз.

 Акмалжон Алижонов,

Андижон вилояти суди судьяси

Асака туманида “Судьялар боғи” ташкил этилди

      Андижон вилояти судлари томонидан «Яшил макон» умуммиллий лойиҳаси доирасида Асака туманидаги олти гектардан зиёд майдонга манзарали дарахт кўчатлари ўтқазилди.

      Президентимиз ташаббуси билан юртимизда “Яшил макон” умуммиллий лойиҳаси доирасида олиб борилаётган ишлар она табиатни асраш, ҳудудларни кўкаламзорлаштириш ҳамда боғ-роғларга айлантиришда муҳим аҳамият касб этмоқда.

      Таъкидлаш жоизки, вилоятда кўча ва маҳаллалар, ташкилот ва муассасалар, хиёбонлар, бўш турган майдонларга дарахт кўчатлари экиш билан боғлиқ юмушлар уюшқоқлик билан олиб борилмоқда. Мазкур жараёнда барча фаол иштирок этиб, яшил майдонларни кенгайтиришга баҳоли қудрат ҳисса қўшмоқда. 

      Андижон вилояти судлари ҳамда вилоят ўрмон хўжалиги бошқармаси ҳамкорлигида Асака туманидаги ўрмон хўжалиги фондига қарашли олти гектардан зиёд майдондаги дарахт экиш жараёнида вилоят умумюрисдикция ҳамда маъмурий судларида фаолият олиб бораётган судьялар ва ходимлар томонидан 8 минг тупга яқин манзарали дарахт кўчати экилди. Янги барпо этилган боққа “Судьялар боғи” деб ном берилди. 

      Судьялар боғининг барпо этилиши бутун дунёда иқлим ўзгаришлари шиддат билан кечаётган бугунги кунда она табиатни асраб-авайлаш, экологик муҳит барқарорлигини таъминлаш, яшил ҳудудларни кенгайтириш борасида юртимизда олиб борилаётган хайрли ишларга суд тизими вакилларининг ҳиссаси бўлиб қўшилади. 

Инсонийликка зид ишларга уриниш надоматга сабаб бўлди

      Ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органга шикоят келиб тушди. Ходимлар ишга киришдилар. Орадан бир ҳафта ўтар-ўтмас, иккинчи ариза келди. Икковида ҳам бир инсон ҳақида, аниқроғи, унинг ғайриқонуний хатти-ҳаракати тўғрисида гап кетарди…

      …Бир фарзанднинг онаси Маҳлиё Тошалиева (исм-фамилиялар ўзгартирилган) тақдир тақозосига кўра, 2019 йилда илк бора хорижга сафар қилди. Унинг борар манзили Бирлашган Араб Амирликларининг Дубай шаҳри эди. Сафар давомида узоқнинг “ҳаво-ҳадиси”ни олган Маҳлиё ўзга юртда аёллар салонида иш бошлади. Бир ажнабий йигит унга харидор бўлиб, иккиси турмуш ҳам қуриб, шаръий никоҳ асосида яшай бошлашди.

      Ўтган йили аёл қучоғида ўғли билан уйига қайтди. Маҳлиё шу фурсатларда бир қинғир ишни кўнглига тугди. Яъни олисга ишлагани бориш ниятидаги содда аёлларни излай бошлади. Кунларнинг бирида шундай аёллар унинг “қармоғига” илинди. У хонободлик Санам ва унинг дугонаси эди. Улар Андижон шаҳридаги ошхоналардан бирида учрашдилар. Аёллар мақсадини билган Маҳлиё бу ишда уларга жону дилдан кўмаклашишга шайлигини, фақат бунинг учун 4000 АҚШ доллари зарурлигини маълум қилди.

      Бу – харажатларга. Ярмини аввалдан, қолганини ўша ёққа боргач берасизлар, – деди ўз сўзига хотима ясаган бўлиб у.

      Мен ўйлаб кўраман, ҳозир ёнимда шунча пул йўқ, – деди Санам.

      Бўпти, Янги бозорга келаверинг, – деди Санам.

      Айни шу пул масаласи орага тушгач, уч суҳбатдошнинг гапи бир ердан чиқмай қолди.

      Маҳлиё қараса, ўзи кўзлаган текин пишлоқдан қуруқ қоладиган. Сир бой бермай, кўнишга мажбур бўлди. Санам суҳбат асносида барча ҳужжатлари, ҳатто, “загран паспорти”и ҳам тахтлигини билдирди.

      Орадан кунлар ўтаркан, Маҳлиё бетоқат бўла бошлади. Санамга бир-икки қўнғироқ қилиб, пул ҳақида сўз очди.

      Санам ҳам осон жон берадиганлар хилидан эмас экан чоғи, даволанаётганини, пули тайёр бўлган заҳоти сим қоқишини маълум қилди. Маҳлиё эса, тезроқ ўлжани қўлга киритиш иштиёқи билан ёнарди. Шу боис бир-икки қўнғироқдан сўнг кунларнинг бирида у Санамга яна телефон орқали “Гўзаллик салони”га кирмоқчилигини айтиб, пулга шаъма қилди.

      Ҳар икки аёл енгил машинада кўзланган манзилга етиб келганида, атрофни аллақачон тун қуршаб олганди. Санам Маҳлиё келган йўловчи автомашина олд ўриндиғига ўтирди ва келишилган 100 купюралик 10 та хориж валютасини хорижга чиқишга рухсат берувчи паспортига қўшиб унга узатди. Бироқ Маҳлиёга салонга кириш ҳам, бу пулларни шахсий эҳтиёжлари учун тасарруф қилиш ҳам, йўл бўйи ўйлаб келган моддият билан боғлиқ эртанги режаларини амалга ошириш ҳам насиб этмаган экан. Ҳуқуқни муҳофаза қилувчи ходимлар унинг ғайриқонуний ишларига ўша жойнинг ўзида, шу куниёқ чек қўйдилар. Маҳлиёдан ашёвий далил тариқасидаги хориж валютаси холислар иштирокида олинди.

      Жиноят ишлари бўйича Балиқчи туман судида ўтказилган суд муҳокамаси якунида Маҳлиё Тошалиева Жиноят кодексининг 135-моддаси 2-қисмининг тегишли бандларида назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбли деб топилди ҳамда унга қилмишига яраша жазо тайинланди. Ўйлаймизки, бу ҳолат аёлларни хорижга юбориб, у ерда номусга, инсонийликка мос келмайдиган ишларга жалб қилиб, шу орқали моддий даромад орттирмоқчи бўлган Маҳлиёга етарлича сабоқ бўлиб, у энди умрбод тўғри йўлдан оғишмайди.

Фурқат Собиров,

жиноят ишлари бўйича Балиқчи тумани суди раиси

Skip to content